Bệnh tiêu chảy cấp trở thành mối lo ngại của nhiều người bởi vì có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng nếu không trị kịp thời.
Tiêu chảy cấp là gì?
Là tình trạng đi ngoài phân lỏng ba lần hoặc nhiều hơn mỗi ngày, bao gồm "tiêu chảy cấp tính" và "tiêu chảy mạn tính". Tuỳ theo biểu hiện bệnh được chia thành ba loại: tiêu chảy phân nước ngắn hạn, tiêu chảy phân có máu ngắn hạn. Khi bệnh kéo dài hơn hai tuần người ta gọi là tiêu chảy kéo dài.
Xem thêm thông tin tổng quát về tiêu chảy nhé!
Tiêu chảy cấp
Tiêu chảy kéo dài dưới 2 tuần được gọi là tiêu chảy cấp.
Tiêu chảy cấp là bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm với biểu hiện là tiêu phân lỏng từ 3-10 lần/ngày, nôn nhiều lần, sốt cao. Nếu tiêu chảy kèm nôn nhiều có thể gây tình trạng mất nước nguy hiểm dẫn đến trụy tim mạch, suy kiệt và tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Vào mùa hè bệnh dễ phát triển thành dịch tiêu chảy cấp.
Trường hợp tiêu chảy cấp ở trẻ em như thế nào?
Nguyên nhân tiêu chảy cấp
Virus
Vi rút chính là nguyên nhân chính gây nên bệnh tiêu chảy cấp ở trẻ em. Chúng bao gồm một số loại vi rút như Rotavirus, Adenovirus, Norwalk virus.
Trong số đó thì Rotavirus chính là tác nhân gây bệnh chính cho những đối tượng trẻ em dưới 2 tuổi.
Vi rút khi đã xâm nhập tới ruột non và có thể không ngừng tăng số lượng phá hoại cấu trúc ban đầu. Chúng làm nhung mao ruột, gây rối loạn tiêu hóa của người mẹ, tăng xuất tiết nước cũng như điện giải trong lòng ruột.
Vi khuẩn
Một số loại vi khuẩn có thể gây hại cho trẻ em, làm rối loạn hệ tiêu hóa dẫn đến tiêu chảy cấp, bao gồm những nhóm sau đây:
- Coli sinh độc tố ruột
- E. Coli bám dính
- Coli gây bệnh
- Coli xâm nhập
- Coli gây chảy máu
Trong số những loại vi khuẩn trên thì Coli độc tố ruột chính là tác nhân chính gây tiêu chảy cho người lớn và ở trẻ em tại một số nước đang phát triển trên thế giới.
Ký sinh trùng
Một số kí sinh trùng gây bệnh cho người như: Entamoeba histolytica, Giardia lamblia, Cryptosporidium.
Nấm
Candida albicans là một loại nấm gây ra bệnh tiêu chảy cấp. Bệnh này thì thường sẽ xuất hiện ở những trẻ em mà sau khi đã sử dụng thuốc kháng sinh kéo dài hoặc những trẻ có khả năng miễn dịch kém.
Triệu chứng bệnh tiêu chảy cấp
Tiêu chảy cấp ở người lớn được chia làm 2 nhóm:
- Nhóm 1 là tiêu chảy cấp xâm nhập có kèm theo sốt và phân có máu thường gặp trong các trường hợp viêm ruột xuất tiết hay do ký sinh trùng.
- Nhóm 2 là tiêu chảy cấp không xâm nhập không kèm theo sốt và phân có máu, nhưng thường là do nhiễm virus, tính chất phân toàn nước, ít đau bụng.
Ngoài ra ở cả hai nhóm có thể có thêm các triệu chứng khác như:
- Đau bụng: Cơn đau nhói hay đau âm ỉ và đau tăng lên khi đi đại tiện.
- Nôn: Nôn ra thức ăn, nước và thậm chí là dịch mật.
- Gầy sút cân nhanh
- Da khô, khát nước
- Ít hoặc không đi tiểu
- Mệt mỏi, chóng mặt
- Nước tiểu sẫm màu
Điều trị tiêu chảy cấp
Dùng thuốc tây
Đến nay với y học phát triển thì các bác sĩ cũng đã đưa ra phác đồ điều trị tiêu chảy hiệu quả. Tùy theo tình trạng mất nước, việc điều trị trước hết phải kịp thời bù lại lượng nước bị mất cho cơ thể. Đặc biệt đối với người già và trẻ em thì điều này có ý nghĩa cực kỳ quan trọng, vì nếu chậm trễ có thể sẽ gây hậu quả rất nghiêm trọng.
Sử dụng dung dịch uống glucose (Oresol)
Trong trường hợp xác định có mất nước, cần sử dụng ngay dung dịch uống glucose (Oresol). Liều dùng trung bình trong 24 giờ là:
Trẻ dưới 6 tháng tuổi: 250ml – 500ml.
Từ 6– 24 tháng tuổi: 500 – 1000ml.
Từ 2 – 5 tuổi: 750 – 1500ml.
Trên 5 tuổi: 1000 – 2000ml.
Trong trường hợp không có loại dung dịch điều chế sẵn như trên, có thể tự pha theo công thức: 1 muỗng cà phê muối và 8 muỗng cà phê đường hòa tan vào 1 lít nước.
Các trường hợp tiêu chảy nhẹ ở người lớn
Có thể sử dụng loperamid, 2 viên trong lần đầu tiên và sau đó mỗi lần 1 viên khi đi phân lỏng.
Rất hạn chế sử dụng kháng sinh, vì thường thì kháng sinh không có mấy tác dụng đến diễn tiến của bệnh. Tuy nhiên, kháng sinh cần được chỉ định trong một số trường hợp sau:
Ngộ độc nghiêm trọng do độc tố của vi khuẩn Salmonella
Ciprofloxacin 500 mg hoặc trimethoprim 200mg mỗi ngày 2 lần, liên tục trong 5 ngày.
Ngộ độc nghiêm trọng do độc tố của vi khuẩn Campylobacter: erythromycin 500mg, mỗi ngày 4 lần, liên tục trong 5 ngày.
Nhiễm ký sinh trùng đơn bào Giardia lamblia
Metronidazol, mỗi ngày 2g, liên tục trong 3 ngày. Thường có thời gian ủ bệnh đến hơn 2 tuần, với các triệu chứng đi phân lỏng, đầy hơi và không có sốt. Nhiễm khuẩn Shigella: ciprofloxacin 500mg, hoặc trimethoprim 200mg mỗi ngày 2 lần, liên tục trong 5 ngày.
Do thay đổi hệ vi khuẩn
Các trường hợp tiêu chảy cấp tính xảy ra do thay đổi hệ vi khuẩn trong đường ruột ở người đi du lịch có thể điều trị bằng ciprofloxacin 500mg mỗi ngày 2 lần, liên tục trong 5 ngày.
Trường hợp khác
Trong các trường hợp sau đây, cần nhanh chóng chuyển bệnh nhân đến bệnh viện để theo dõi và điều trị:
Bệnh nhân có dấu hiệu mất nước, mặc dù đã được cho uống dung dịch bù nước.
Tiêu chảy kèm theo đau bụng dữ dội hoặc trướng bụng.
Các dấu hiệu chẩn đoán không rõ ràng.
Điều trị tiêu chảy cấp bằng bài thuốc nam
Phương pháp sử dụng thuốc dân gian để trị chứng bệnh tiêu chảy cấp là hết sức hữu hiệu.
Ngoài ra, việc sử dụng các bài thuốc dân gian còn áp dụng cho một số trường hợp do ăn phải thực phẩm lạ, người uống nhiều rượu bia, người bị rối loạn tiêu hóa, đại tràng co thắt hoặc viêm đại tràng…
Sau đây là một số những bài thuốc được truyền miệng từ xa xưa và có hiệu quả nhanh chóng như sau:
Uống nước gạo rang khi bị tiêu chảy
Mua gạo lứt về, mang đi rang cho vàng thơm. Sau đó lấy nước gạo đi nấu cùng với nước + thêm chút muối cho gạo nhanh chín mềm.
Chắt lấy nước và sử dụng trong ngày. Nên thực hiện cách này hàng ngày cho đến khi bệnh dã dứt hẳn.
Sử dụng gừng tươi và mật ong
Lấy một miếng gừng dã nát rồi trộn cùng với mật ong. Chắt lấy nước và uống. Hai loại thực phẩm này có đặc tính kháng khuẩn và kích thích hệ tiêu hóa tốt nên có thể điều trị bệnh tiêu chảy hiệu quả.
Tuy nhiên, không nên sử dụng ngay khi đã uống xong trước đó. Có thể pha thêm đường vào hỗn hợp uống hàng ngày.
Bài thuốc trị tiêu chảy hiệu quả nhất từ cà rốt
Đây là bài thuốc hiệu quả và đơn giản. Bạn chỉ lấy một quả cà rốt tươi mang xay và lấy nước ép. Sau đó dùng nước cà rốt nấu chín thêm muối và uống.
Cà rốt ép có tác dụng không chỉ cung cấp lượng vitamin và khoáng chất dinh dưỡng mỗi ngày cho cơ thể mà còn phòng tránh được tiêu chảy.
Tuy nhiên, lưu ý không nên uống quá nhiều nước ép cà rốt mà chỉ nên uống 2 đến 3 lần/ tuần, trẻ em có thể ăn cà rốt sống 30 đến 50g/ lần.
Không nên quá lạm dụng cà rốt bởi trong trái có chứa nhiều chất beta – carotene gây vàng da, chán ăn và vàng mắt.
Biết thêm thông tin bị tiêu chảy nên ăn gì bạn nhé!
Điều trị tiêu chảy cấp bằng thuốc đông y
Bài thuốc 1
Bài thuốc bao gồm: Hoắc hương 12g, Bán hạ khúc 12g, Trần bì 6g, Tô diệp 8g, Phục linh 12g, Cát cánh 6g, Bạch chỉ 6g, Đại phúc bì 8g, Cam thảo 4g, Bạch truật 8g, Hậu phác 8g.
Tác dụng: trị tiêu chảy, nhuận tràng, đau bụng, khó tiêu, đầy hơi.
Cách sử dụng: sắc thành thang thuốc uống trong ngày 2 lần trước bữa ăn chính.
Qua những liệu pháp dân gian trên, nếu vẫn không thấy hiệu quả và dứt bệnh thì nên lập tức đến ngay các bệnh viện chuyên khoa để được khám xét và điều trị tốt nhất.
Bài thuốc 2
Bài thuốc bao gồm: Cát căn 12g, Hoàng cầm 12g, Hoàng liên 8g, Cam thảo 4g, Sắc uống.
Tác dụng: Thanh nhiệt, lợi thấp, đau bụng, tiêu chảy.
Cách phòng tránh bệnh tiêu chảy cấp
Bệnh tiêu chảy cấp nếu không được điều trị thời sẽ rất nguy hiểm và có nguy cơ mất nước và tử vong cao. Tuy nhiên, có thể phòng ngừa và ngăn được dịch lây lan với những biện pháp sau đây:
Vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường
Nên rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh để đảm bảo không bị vi khuẩn xâm nhập. Mỗi một gia đình nên có nơi vệ sinh đại tiện sạch sẽ, không nên đi bừa bãi, mất vệ sinh.
Nếu như gia đình nào có bệnh nhân bị tiêu chảy cấp thì có thể rắc bột vôi hoặc dùng Cloramin B mỗi lần mà đại tiện xong.
Phân cũng như chất thải của người đã nhiễm bệnh cần phải được tiêu hủy sạch sẽ và an toàn. Nên tránh tụ tập ăn uống nơi có đông người như đám giỗ, đám cưới…Hạn chế người ra vào nơi có ổ dịch, người đang nhiễm bệnh.
An toàn vệ sinh thực phẩm
Nên thực hiện theo quy định ăn chín, uống sôi, chế độ ăn uống lành mạnh, sạch sẽ, nguồn cung cấp thực phẩm sạch, an toàn.
Không nên ăn các đồ sống như rau sống, nước lã, các thức ăn dễ bị nhiễm khuẩn như nem chua, tiết canh, gỏi cá, hải sản tươi sống hoặc mắm tôm…
Bảo vệ nguồn nước và dùng nước sạch
Nguồn nước ăn uống phải được bảo vệ không để bị ô nhiễm nhất là đối với các huyện vùng lũ, việc sử dụng nước sạch trong sinh hoạt hàng ngày là rất quan trọng.
Tất cả các nước ăn uống đều phải được sát khuẩn bằng hóa chất Cloramin B. Không đổ chất thải, nước giặt rửa và đồ dùng của người bệnh xuống ao, hồ, sông, giếng. Không nên vứt xác súc vật đã chết và cả rác xuống ao, hồ, sông, suối.
Khi gia đình có người bị tiêu chảy cấp
Đặc biệt, nơi có người đang bị tiêu chảy cấp, cần thực hiện giữ vệ sinh chung và nơi ăn uống hàng ngày sạch sẽ, an toàn. Bởi những nơi này có mầm bẩm dễ bị nhiễm phải nếu không thực hiện đúng nguyên tắc chung.
Vậy là thông qua bài viết này các bạn đã hiểu hơn về bệnh tiêu chảy cấp rồi. Căn bệnh này khá nguy hiểm nhưng nếu chủ động phòng tránh thì có thể bảo vệ bản thân khỏi căn bệnh này.
Tuthuoc24h.net