Sốt xuất huyết (hay sốt Dengue) là 1 trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ em. Số ca tử vong ở trẻ nhỏ tăng lên theo mỗi năm do căn bệnh sốt xuất huyết đã và đang trở thành mối lo lắng của nhiều bậc cha mẹ. Tìm hiểu rõ về các triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em để biết cách phòng bệnh và điều trị kịp thời.
1. Triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em
Sốt xuất huyết ở trẻ em có biểu hiện ở nhiều dạng khác nhau và diễn tiến phức tạp. Sự khởi phát của bệnh thường khá đột ngột và diễn biến bệnh nhanh chóng từ nhẹ đến nặng qua ba giai đoạn: giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm và giai đoạn hồi phục.
1.1. Giai đoạn sốt
Ở giai đoạn đầu của bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em, trẻ bị sốt cao đột ngột, liên tục. Trẻ còn nhỏ thì bứt rứt, quấy khóc. Trẻ lớn hơn thì than đau đầu, cảm thấy chán ăn, buồn nôn, tình trạng da sung huyết (quan sát thấy có chấm xuất huyết dưới da), đau cơ khớp, đau ở hai hố mắt, chảy máu chân răng hay chảy máu cam.
Kết quả xét nghiệm máu của giai đoạn sốt thường không phản ánh rõ ràng. Cụ thể, dung tích hồng cầu (Hematocrit) phần lớn là bình thường, số lượng tiểu cầu bình thường hay giảm dần, trong khi đó lượng bạch cầu thường giảm.
1.2. Giai đoạn nguy hiểm
Sau giai đoạn sốt, trẻ bước vào giai đoạn nguy hiểm của bệnh, thường rơi vào khoảng ngày thứ 3 - 7 sau khi mắc bệnh. Biểu hiện của sốt xuất huyết ở trẻ vào giai đoạn này có thể còn sốt hoặc đã thuyên giảm, trẻ bị thoát huyết tương (Lượng huyết tương trong máu thoát ra ồ ạt khiến bụng bị chướng to, thường kéo dài trong 24 - 48 giờ, nguy cơ dẫn đến tử vong ở các bệnh nhi sốt xuất huyết).
Liệu sốt xuất huyết bị ngứa có thực sự nguy hiểm?
Như vậy, khi đi khám có thể nhận thấy trẻ bị tràn dịch ở màng phổi, màng bụng, gan to bất thường, mi mắt phù nề. Nếu tình trạng thoát huyết tương nặng sẽ dẫn đến sốc, với các biểu hiện dễ nhận thấy như vật vã, bứt rứt, lờ đờ, lạnh đầu chi, da lạnh, ẩm, mạch nhanh nhỏ, tiểu ít; huyết áp kẹt (huyết áp tối đa và tối thiểu cách nhau dưới 20 mmHg), tụt huyết áp hoặc không thể đo được huyết áp. Thậm chí, trẻ bị xuất huyết dưới da hay xuất hiện các mảng bầm tím, các nốt xuất huyết nằm rải rác hoặc tập trung ở mặt trước 2 cẳng chân và mặt trong 2 cánh tay, ở phần bụng, đùi, mạng sườn; xuất huyết ở niêm mạc, như chảy máu mũi, chảy máu chân răng, tiểu ra máu.
Dù vậy, cần phải lưu ý rằng, xuất huyết không phải là biểu hiện bắt buộc của bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em, bởi vì có thể trẻ tuy mang bệnh nhưng lại hoàn toàn không có biểu hiện triệu chứng xuất huyết. Do đó, dù có hay không có triệu chứng xuất huyết thì bệnh vẫn có thể đã tới giai đoạn nguy hiểm, có thể khiến bé tử vong. Một trong những biến chứng nguy hiểm là trẻ bị sốc, với biểu hiện gồm ba tình trạng suy giảm: giảm tri giác, giảm thân nhiệt và giảm huyết áp.
Ở giai đoạn nguy hiểm này, xét nghiệm máu thấy lượng tiểu cầu giảm mạnh chỉ còn dưới 100.000/mm3, trường hợp nặng bé có thể bị rối loạn đông máu, vô cùng nguy kịch.
1.3. Giai đoạn phục hồi
Sau giai đoạn nguy hiểm chừng 48 - 72 giờ là giai đoạn phục hồi, trẻ hết sốt, tình trạng cải thiện nhiều, biểu hiện thèm ăn, huyết áp ổn định hơn và tiểu nhiều hơn. Khi xét nghiệm máu thấy số lượng bạch cầu tăng lên nhanh, số lượng tiểu cầu giảm trở về mức bình thường, nhưng thường chậm hơn so với bạch cầu.
Câu trả lời cho câu hỏi sốt xuất huyết có bị lại không?
2. Hướng dẫn điều trị sốt xuất huyết cho trẻ em tại nhà
Khi nhận thấy trẻ em có biểu hiện bị sốt xuất huyết, cần lập tức đưa trẻ đến bệnh viện khám và chẩn đoán. Sau đó, đa số những trường hợp trẻ em bị sốt xuất huyết đều có thể được điều trị tại nhà (điều trị ngoại trú) và đến tái khám đầy đủ theo lịch hẹn. Cần chú ý các chỉ dẫn của bác sĩ để quá trình điều trị đạt hiệu quả nhanh nhất, cụ thể như sau:
Nếu trẻ sốt cao trên 39 độ C, cần được uống thuốc hạ sốt paracetamol theo hướng dẫn sử dụng, nới lỏng quần áo, lau mát. Lưu ý không được dùng aspirin hay ibuprofen, vì có thể dẫn đến xuất huyết, toan máu;
Khuyến khích bé uống nhiều nước (nước sôi để nguội), oresol (nước điện giải), nước trái cây (nước dừa, cam, chanh,...) hoặc cháo loãng pha với muối, để bổ sung chất điện giải cho bé;
Bữa ăn trong ngày nên chia làm nhiều bữa nhỏ, thức ăn loãng, dễ tiêu, cân bằng dinh dưỡng. Không nên sử dụng thực phẩm và nước uống có màu sẫm (tránh trường hợp bị nhầm lẫn với xuất huyết tiêu hóa);
Nên để trẻ nghỉ ngơi tại nhà, hạn chế vận động thời gian trẻ bị sốt xuất huyết;
Những điều lưu ý, sốt xuất huyết ăn gì và kiêng gì?
Trong trường hợp trẻ không thể uống được nước bởi nôn ói quá nhiều, lờ đờ, không tỉnh táo, cần đưa đến cơ sở y tế để được điều trị thêm.
Trong quá trình chăm sóc trẻ khi bị sốt xuất huyết, cần ngay lập tức đưa trẻ đến cơ sở y tế để được bác sĩ kiểm tra và điều trị đúng lúc nếu nhận thấy trẻ có một trong các dấu hiệu sau đây:
- Vật vã, lừ đừ;
- Đau bụng ngày càng nặng;
- Da xung huyết nhưng tứ chi lạnh;
- Nôn ói đột ngột, liên tục;
- Xuất huyết tiêu hóa đột ngột.
3. Cách phòng bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em
Hiện nay, Việt Nam vẫn chưa có biện pháp điều trị đặc hiệu và vắc xin phòng bệnh sốt xuất huyết. Biện pháp phòng bệnh đang được áp dụng là chủ động kiểm soát các loại côn trùng trung gian truyền bệnh, như diệt bọ gậy (lăng quăng), tiêu diệt muỗi trưởng thành, tránh để muỗi đốt, vệ sinh môi trường sống, loại bỏ các ổ chứa nước lắng đọng. Hãy thực hiện các điều sau đây để bảo vệ sức khỏe của trẻ, phòng chống căn bệnh sốt xuất huyết nguy hiểm.
Cha mẹ có thể loại bỏ nơi sinh sống và sinh sản của muỗi,diệt trừ lăng quăng/bọ gậy bằng cách:
- Đậy kín những dụng cụ có chứa nước, để muỗi không thể vào đẻ trứng;
- Thả cá vào các vật dụng đựng nước dung tích lớn (bể, giếng, chum, vại...) để cá ăn hết lăng quăng/bọ gậy nếu có. Những loại cá nên lựa chọn là cá 7 màu, cá sóc, cá rô phi, cá chép, cá lê Argentina,...
- Vệ sinh tất cả những vật sử dụng chứa nước vừa và nhỏ (lu, khạp...) hàng tuần;
- Thu gom, vứt bỏ các vật dụng, phế liệu trong nhà và xung quanh nhà, ví dụ như chai, lọ, mảnh vỡ vỏ chai, mảnh lu vỡ, ống bơm, vỏ quả dừa, lốp xe, vỏ xe cũ, hốc tre,...
- Vệ sinh môi trường sinh sống, lật úp những vật dụng chứa nước khi chưa dùng đến;
- Bỏ muối hay dầu vào bát nước kê chân chạn/tủ đựng chén bát, thay nước bình hoa/bình bông.
Cách phòng chống muỗi đốt cho trẻ:
-
Cho trẻ mặc quần áo dài tay;
-
Ngủ trong màn, giăng mùng, kéo rèm bất kể ngủ ngày hay đêm;
- Dùng bình xịt diệt muỗi, nhang hương chống muỗi, kem xua muỗi, vợt điện diệt muỗi,...
Hy vọng với những chia sẻ trên của Tuthuoc24h, bạn đã biết cách nhận diện các triệu chứng bị sốt xuất huyết ở trẻ để có thể chữa trị kịp thời. Cha mẹ hãy bảo vệ cho con khỏi bệnh sốt xuất huyết ngay từ hôm nay nhé!
Tuthuoc24h.net