Đa ối khi mang thai có nguy hiểm đến người mẹ và thai nhi không?

Nước ối giữ vai trò quan trọng đến sự tồn tại và phát triển của thai nhi. Lượng nước ôi có thể tăng giảm tùy thuộc vào thời gian mang thai. Nếu bị đa ối khi mang thai (tình trạng nước ối quá nhiều) sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi như suy thận. Vì thế, mẹ cần hiểu rõ trường hợp này để có cách phòng ngừa và điều trị kịp thời.

Thế nào là đa ối?

Đa ối là hiện tượng tích tụ dư thừa nước ối. Đây là hiện tượng thai nghén nguy cơ cao cho sản phụ về bệnh lý tiềm ẩn đằng sau đa ối và cảnh báo nguy cơ sinh non trong giai đoạn thai nghén. 

Mẹ có khả năng bị đa ối khi chỉ số ối AFI (amnionic fluid index) > 24 - 25 cm, hay lớn hơn vị bách phân thứ 95 hay 97 theo tuổi thai. Để phát hiện chính xác đa ối, bác sĩ sẽ tiến hành siêu âm. Hiện tượng này xuất hiện khoảng 1% trường hợp mang thai. 

Nguyên nhân của đa ối

Nước ối là sản phẩm thải ra từ thận của thai nhi, ra vào khỏi phổi và dạ dày của em bé theo chu kỳ liên tục và khép kín. Nước ối có vai trò bảo vệ em bé khỏi chấn thương trong bụng mẹ, có tính kháng khuẩn. Thông thường, nước ối sẽ được duy trì không quá nhiều hoặc quá ít trong bụng mẹ. Trường hợp nước ối quá mức cao và không tự điều chỉnh được, có thể đến từ các nguyên nhân sau: 

• Mẹ mắc bệnh đái tháo đường: Khi mẹ bị tiểu đường và lượng đường trong máu không được kiểm soát tốt, bé có thể sinh ra nhiều nước ối hơn. 
• Mắc chứng loạn tăng trương lực cơ – trường hợp này khá hiếm gặp trong thai kỳ. 
• Mẹ mang song thai hoặc đa thai: Xảy ra do sự trao đổi chất giữa hai bào thai không cân bằng. 
• Bào thai có sự khác thường: Nếu bé bị dị tật như hở hàm ếch, hẹp môn vị, bé sẽ ngừng quá trình uống nước ối và đi tiểu, dẫn tới thừa nước ối. 
• Ngoải ra các yếu khác có thể gồm: Nhiễm trùng bào thai, thiếu máu ở bào thai, bất đồng nhóm máu giữa mẹ và bé...

Thiếu axid folic khi mang thai dấu hiệu là gì?

Đa ối có nguy hiểm đến mẹ và em bé không?

Nguy cơ biến chứng càng cao khi đa ối xuất hiện sớm trong giai đoạn thai kỳ, cụ thể:

• Có khả năng cao vỡ màng ối sớm khi lượng chất lỏng trong tử cung quá cao
• Sinh ngôi mông hoặc các tình huống nguy hiểm khác cho mẹ
• Nhau thai bong
• Sa dây rốn
• Ảnh hưởng đến sự phát triển và tăng trưởng của thai nhi, đặc biệt là sự phát triển khung xương.
• Để an toàn mẹ phải sinh mổ và có thêm rủi ro nhiễm trùng hậu sản 
• Em bé sinh non, đồng nghĩa các chức năng bộ phận chưa được hoàn thiện
• Khả năng bị chảy máu hay băng huyết sau sinh do tử cung bị chèn ép vì lượng ối lớn và không thể co lại hoàn toàn như thông thường.
• Thai chết lưu.

Trên thực tế, không có biến chứng ở đa ối. Nhưng tùy vào mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân gây đa ối mà rủi ro có thể nguy hiểm hơn.

Mang thai ngoài tử cung là như thế nào, nguy hiểm ra sao?

Dấu hiệu của đa ối

Đa ối có hai dạng là đa ối cấp và đa ối mạn. Trong đó, đa ối cấp ít gặp hơn.

Đa ối cấp

Đa ối cấp xảy ra tại tuần 16 – 20 của thai kỳ, gây chuyển dạ trước tuần thứ 28 hoặc phải đình chỉ thai nghén nếu các triệu chứng quá trầm trọng.

Tình trạng nước ối phát triển nhanh làm to tử cung, chèn ép cơ hoàng gây khó thở, các triệu chứng cũng từ đấy hình thành: 

• Bụng to nhanh, căng cứng
• Tử cung ấn đau và thấy căng cứng 
• Không sờ thấy các bộ phận của thai nhi, khám kỹ có thể có dấu hiệu cục đá nổi
• Tim thai khó nghe.
• Đoạn dưới âm đạo căng phồng, cổ tử cung hé mở, đầu ối căng
• Mẹ bị phù, giãn tĩnh mạch, đặc biệt là chi dưới 
• Mẹ thấy khó thở và dẫn tới suy hô hấp 

Trong trường hợp này, cần kết hợp siêu âm để kiểm tra dị dạng của thai nhi. Bởi vì đa ối cấp tính có kèm theo dị dạng như tắc nghẽn thực quản, quái thai vỏ sọ, đoạn cao của ống tiêu hóa, tật nứt cột sống.

Đa ối mãn

Đa ối mãn chiếm chủ yếu trong trường hợp đa ối, tới 95% và xảy ra trong những tháng cuối của thai kỳ. Trường hợp này, các dấu hiệu tiến triển chậm nên mẹ bầu không dễ phát hiện sớm, mẹ không thấy đau nhiều hay khó thở như đa ối cấp. Trong 3 tháng cuối, mẹ dần cảm thấy nặng bụng, bụng căng, khó thở, tim đập nhanh, dần thấy khó thở và mệt mỏi. Khi khám bác sĩ sẽ thấy các triệu chứng: 

• Tử cung lớn hơn so với tuổi thai

• Xuất hiện dấu hiệu sóng vỗ
• Sờ nắn khó thấy các bộ phận của thai nhi và có dấu hiệu cục đá nổi.
• Đoạn dưới âm đạo căng phồng

Điều trị đa ối

Các biện pháp như nghỉ ngơi, dùng thuốc lợi tiểu, hạn chế uống nước và muối có rất ít hiệu quả và không khuyến khích sử dụng. 

Đa ối cấp

Bác sĩ sẽ thực hiện chọc ối để làm giảm các triệu chứng về hô hấp cho mẹ. Biện pháp này chỉ có tính tạm thời. 

Kích thích chuyển dạ để đình chỉ thai nghén trong trường hợp thai nhi có dị dạng cấu trúc hoặc bất thường nhiễm sắc thể. Bác sĩ sẽ tư vấn cho bố mẹ về tiên lượng và một số giải pháp để lựa chọn, bao gồm cả việc chấm dứt thai nghén.

Đa ối mãn

Trong trường hợp bệnh nhẹ, không cần can thiệp cho đến khi đủ tháng thì sinh mổ. Nếu mẹ khó thở, đau bụng hoặc đi lại khó khăn cần nhập viện. 

Cần làm gì khi bị đa ối?

Với các trường hợp đa ối nhẹ không cần lo lắng, bác sĩ sẽ dặn mẹ bầu thường xuyên tái khàm và uống một số thuốc lợi tiểu. Trường hợp đa ối do nhiễm khuẩn có thể điều trị thêm bằng kháng sinh trên cơ sở an toàn cho thai nhi. 

Với tình trạng đa ối nặng, liên quan đến vấn đề thai nhi cần phải theo dõi. Bác sĩ sẽ theo dõi thường xuyên lượng ối và nếu tăng quá nhanh, mẹ có thể cần phẫu thuật, chọc ối. 

Ngoài ra, sản phụ có thể phải nằm viện và can thiệp ngay lập tức nếu xuất hiện hiện tượng khó thở, tức ngực, bụng to nhanh và rõ rệt. 

Phòng ngừa đa ối cho mẹ bầu

• Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, uống nước vừa đủ và giảm lượng muối trong khẩu phần ăn.
• Khám thai định kỳ đều đặn, làm các xét nghiệm sàng lọc trước khi sinh theo chỉ định của bác sĩ. Khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường như: khó thở, khó chịu, bụng to hơn so với tuổi thai nhi,… cần đến bệnh viện để thăm khám ngay lập tức.  
• Khi có dấu hiệu đa ối, cần tuân thủ theo những chỉ định của bác sĩ.
• Không nên quá lo lắng và dành nhiều thời gian nghỉ ngơi cho bản thân. 

Như vậy, đa ối khi mang thai là trường hợp khá nguy hiểm đối với sức khỏe của mẹ và bé do tiềm tàng bệnh lý nào đó của cơ thể mẹ hoặc bé. Vì thế, thường xuyên thăm khám bác sĩ phụ sản và phối hợp với bác sĩ để được điều trị kịp thời.

TuThuoc24h