Nguyên nhân thiếu máu khi mang thai? Dấu hiệu mẹ bầu bị thiếu máu?

Thiếu máu khi mang thai là tình trạng thường gặp ở mẹ bầu, kèm các triệu chứng như mệt mỏi, chóng mặt, hoa mắt… Bệnh còn gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của mẹ và thai nhi. 

Tại sao mẹ bầu có thể bị thiếu máu? 

Thông thường, lượng sắt hấp thụ qua đường ăn uống chỉ khoảng 5 – 15% nên cơ thể rất có thể thiếu sắt. Đặc biệt khi mang thai mẹ bị nghén, mệt mỏi cũng sẽ dẫn tới tình trạng thiếu máu, thiếu sắt.

Nguyên nhân thiếu sắt do không cung cấp đủ sắt cho cơ thể. Trong giai đoạn quý 2 và quý 3, nhu cầu sắt ở phụ nữ mang thai tăng lên 5 – 7 lần, thức ăn khó có thể cung cấp đủ lượng sắt này. Như vậy, chế độ ăn không cung cấp đủ chất là nguyên nhân chủ yếu dẫn tới thiếu máu. 

Mối nguy hiểm của thiếu máu trong khi mang thai như thế nào?

Vai trò của hemoglobin là cung cấp oxy theo máu chuyển hóa thành năng lượng đến từng tế bào, nhất là não, tim. Trong thời kỳ mang thai, quá trình này giúp đảm bảo năng lượng cho mẹ, hình thành và phát triển bào thai. Vì thế, nếu mẹ bầu bị thiếu máu gây ra hậu quả nặng nề cho cả mẹ và con, cụ thể: 

Đối với mẹ, tăng nguy cơ sảy thai trong tam cá nguyệt đầu, vỡ ối sớm, thai chết lưu, nhau bong non, sinh non trong tam cá nguyệt cuối. Đồng thời, mẹ bầu còn phải đối diện với nguy cơ bị tăng huyết áp, tiền sản giật, nhiễm trùng ối, chuyển dạ kéo dài, băng huyết sau sinh, nhiễm trùng hậu sản. Khi trẻ chào đời, mẹ có thể thiếu sữa nuôi con, dễ suy kiệt,… 

Đối với thai nhi, gặp phải tình trạng suy thai trường, sinh ra bị nhẹ cân, sinh non, vàng da sau sinh, thời gian điều trị dưỡng sinh kéo dài. Trẻ có nguy cơ cao mắc bệnh tim, dị tật ống thần kinh như vô sọ, cột sống chẻ đôi, suy giáp bẩm sinh, chậm phát triển,… 

Vì thế, mẹ bầu cần quan tâm và phát hiện sớm tình trạng thiếu máu để khắc phục kịp thời. Việc chẩn đoán được thực hiện qua các xét nghiệm định kỳ tuần thứ 12 hoặc thứ 20.

Dấu hiệu thiếu máu khi mang thai

Da niêm nhạt

Màu sắc của da niêm phản ánh chính xác tình trạng sức khỏe, cũng như số lượng và chất lượng tế bào máu. Sản phụ có các biểu hiện sau: da dẻ trông nhợt nhạt, lòng bàn tay bớt hồng hào hơn bình thường, màu tái hơn, niêm mạc khi lật mi mắt dưới thưa thớt mạch máu, lưỡi hay vòm miệng nhạt màu. Nhờ các dấu hiệu này giúp bác sĩ bước đầu chẩn đoán tình trạng thiếu máu của mẹ bầu.

Móng tay khô, tóc gãy và dễ rụng

Khi thiếu máu, thiếu sự nuôi dưỡng, các tế bào phụ của da cũng yếu ớt hơn. Nền máu tay của mẹ nhạt màu hơn trước kia, có khi bề mặt nổi sọc, bẹt hoặc lõm, dễ mất móng, màu đục, giòn, dễ gãy. Đồng thời tóc cũng khô hơn và dễ rụng thành từng mảng khi chải. 

Giảm khả năng gắng sức

Thời kỳ đầu của thiếu máu, mẹ thường thấy mạch nhanh, hồi hộp, trống ngực liên tục, khó thở và cảm thấy có cảm giác đè nặng vùng ngực. Khi tình trạng diễn biến nặng hơn, sản phụ kèm theo chóng mặt, ù tai, hoa mắt khi thay đổi tư thế hoặc khi gắng sức, thậm chí ngất lịm. 

Theo một số nghiên cứu, thiếu máu khi mang thai có thể dẫn tới suy tim sau này cho cả mẹ và trẻ. 

Rối loạn tiêu hóa

Thiếu máu khiến mẹ thường thấy chán ăn, buồn nôn, ói hoặc đầy bụng, đôi khi còn đại tiện xe kẽ tiêu lỏng, táo bón. Đôi khi nhiều người bỏ qua do nghĩ đây là triệu chứng của thai nghén. 

Dễ bị nhiễm trùng

Thiếu máu làm giảm sức đề kháng của cơ thể, mẹ dễ bị nhiễm trùng hô hấp, hay nẻ môi, gót chân, niêm mạc lưỡi dễ bị phỏng, rộp,… nhất là các trường hợp thiếu vitamin B2, PP, C, E,.. kèm thiếu sắt.  

Cách phòng viêm nhiễm phụ khoa khi mang thai!

Rối loạn chức năng tâm thần kinh

Ở sản phụ, thiếu máu làm rõ các triệu chứng tâm thần kinh như: nhức đầu, mất ngủ, thay đổi tính tình, tê tay chân, giảm sức lao động trí óc và chân tay vẫn hay xảy ra ở người bình thường thiếu máu. 

Phòng ngừa thiếu máu khi mang thai

Để phòng ngừa thiếu vi chất, thiếu sắt dẫn tới thiếu máu khi mang thai, mẹ cần chủ động có chế độ ăn đáp ứng đủ năng lượng, bổ sung thêm viên sắt, acid folic. Dưới đây là một số gợi ý cho mẹ bầu: 

• Bổ sung chất sắt dạng viên hoặc dạng nước
• Bổ sung các loại thực phẩm có màu đỏ như thịt bò, cá, gan, lòng đỏ trứng, các loại đậu,… 
• Bổ sung sắt và acid folic với liều 60 mg sắt nguyên tố và 400mcg acid folic mỗi ngày. DUy trì uống đều đặn hằng ngày từ khi mang thai cho đến trước khi sinh 1 tháng. 

Lưu ý khi uống sắt

1/ Uống lúc đói để hấp thụ tốt nhất. Không sử dụng trà, cà phê hoặc sữa trước và sau khi uống sắt vì chúng cản trở hấp thụ sắt.

2/ Kết hợp thêm vitamin C trong trái cây, rau xanh để quá trình hấp thụ sắt diễn ra tốt nhất.  

3/ Các loại thuốc sắt dạng viên có thể khiến mẹ bầu bị táo bón, khó chịu dà dày. Vì thế, hãy bổ sung thêm rau xanh, củ quả tươi, sữa chua, nước lọc để hỗ trọ tiêu hóa.

4/ Sau vài tuần sử dụng, nồng độ sắt của bà bầu trở về bình thường. Nếu tình hình không khả quan, đến ngay cơ sở ý tế để xét nghiệm và tìm nguyên nhân thiếu máu, cũng như có phương pháp điều trị tốt nhất.  

Như vậy, thiếu máu khi mang thai không chỉ ảnh hưởng cuộc sống sinh hoạt cho mẹ bầu mà còn gây ra nhiều rủi ro về sức khỏe cho cả mẹ và con. Vì thế, mẹ bầu xây dựng một chế độ dinh dưỡng khoa học và kết hợp bác sĩ để có phương pháp bổ sung sắt tốt nhất.

TuThuoc24h