Điều trị bệnh viêm da tiết bã nhờn - nỗi ám ảnh của các chị em phụ nữ

Viêm da dầu hay còn gọi là viêm da tiết bã là tình trạng viêm da mạn tính thường gặp. Đây là bệnh cho dù đã chữa trị vẫn dễ tái phát. Viêm da tiết bã nhờn luôn là nỗi lo ngại không chỉ người lớn mà còn cả trẻ nhỏ. Viêm da thường xuất hiện ở các vị trí như: mặt, đầu, ngực và vùng liên bả vai. 

Định nghĩa về bệnh viêm tiết bã nhờn

Viêm da tiết bã nhờn một bệnh viêm da mạn tính thường gặp với hình ảnh thường gặp là mảng hồng ban tróc vảy quanh vùng tiết bã như nếp mũi má, chân mày, mang tai, trước ngực, da đầu. Sở dĩ, viêm da tiết bã nhờn làm cho da khô, bong da, khiến da ửng đỏ và tróc vảy. Như tên gọi, bệnh sẽ xuất hiện các vùng da hay tiết dầu. Tuy nhiên bệnh cũng có thể xuất hiện ở những khu vực da dày và khô.

Ở trẻ em, bệnh này được dân gian gọi là bệnh “cứt trâu”. Đối với trẻ con, đây là một hiện tượng bình thường, không lây nhiễm, không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe con. Ngoại trừ, điều này có thể ảnh hưởng đến vẻ bề ngoài và khiến bệnh nhân cảm thấy khô rát, khó chịu. Viêm da tiết bã thường tồn tại khá lâu tương đương quá trình điều trị cũng phải lặp đi lặp lại nhiều lần.

Nguyên nhân gây ra viêm da tiết bã nhờn

Bệnh viêm da tiết bã nhờn diễn ra trong quá trình tái tạo da bị rút ngắn thời gian, khiến sự bong tróc các tế bào lớp sừng xảy ra nhanh hơn, kết dính lại với nhau tạo thành vảy dễ dàng phát hiện trên da.

Hiện nay vẫn chưa xác định được chính xác nguyên nhân gây bệnh viêm da tiết bã nhờn. Song, hiện tượng tăng tiết chất bã hay nhờn trên da cũng được coi là nguyên nhân khiến da bị viêm. Bên cạnh đó, một số loại nấm hay vi khuẩn như: nấm Malassezia ovale, vi khuẩn P. Acne cũng là tác nhân quan trọng trong cơ chế sinh bệnh ở vùng da đầu.

Ngoài ra, một số yếu tố sau có liên quan đến bệnh viêm da tiết bã nhờn

• Do tình trạng da bị nhờn, tiết dầu nhiều: Điều này thể hiện rõ ở lứa tuổi thanh thiếu niên, người trẻ (trong độ tuổi dậy thì), do hoạt động tuyến bã gia tăng mạnh ở các vùng tiết bã và có mối quan hệ giữa viêm da tiết bã và lượng chất bã.
• Hormon trong cơ thể: Bệnh này thường gặp ở nam nhiều hơn nữ, do có sự ảnh hưởng của androgen lên đơn vị nang lông tiết bã.
• Yếu tố di truyền: Trong gia đình có người từng bị bệnh viêm da tiết bã hay vảy nến, khả năng thế hệ sau bị bệnh này là rất cao...

Những yếu tố góp phần thúc đẩy viêm da tiết bã nhờn

• Thể chất hoặc tinh thần căng thẳng, bệnh Parkinson, bệnh tâm thần.
• Thay đổi nội tiết tố, chế độ dinh dưỡng không hợp lý, sử dụng chất kích thích. Cơ thể mệt mỏi, béo phì, suy giảm miễn dịch như mắc bệnh HIV.

Dấu hiệu nhận biết bệnh

Viêm da tiết bã nhờn xảy ra từ từ, không diễn biến một cách đột ngột. Thông thường bệnh nhân không có cảm giác ngứa nhưng một số trường hợp lại xuất hiện ngứa ngáy, khó chịu mức độ nhẹ hoặc vừa. Đặc biệt khi thời tiết nóng, cơ thể tiết mồ hôi, cơn ngứa có thể tăng lên.

Những vùng da bị bệnh có các đặc điểm sau:

• Màu đỏ cam, bên trên phủ vảy xám trắng, khô hoặc mỡ nhờn. Đôi khi xuất hiện các sẩn vảy da có bờ rõ, thường bắt gặp ở ngực, lưng. 
• Vùng ngực lưng cũng có thể biểu hiện các tổn thương hình đồng xu, hình nhẫn... làm người bệnh nghĩ rằng họ mắc các bệnh nấm da. 
• Kẽ tai dát đỏ, vết nứt, trong ống tai đỏ, vảy da làm dễ nhầm với bệnh nấm ống tai.
• Ở các vùng có lông như: đầu, lông mày, lông mi, râu... hay thấy vảy da dính màu trắng. 
• Ở mặt có các thương tổn như: hai má hình cánh bướm, rìa trán, kẽ mũi, giữa hai lông mày có lớp da màu đỏ, có vảy da. 
• Các nếp gấp lớn như nách, bẹn, kẽ mông, nếp dưới vú, rốn... thường có ranh giới rõ, màu đỏ sẫm, da chợt, nứt kẽ và có thể tiết dịch khi bệnh nặng hoặc bị cọ xát nhiều.

Bệnh hay gặp ở các vùng da có nhiều tuyến bã hoạt động mạnh, nhất là da mặt, đầu (hay còn gội gàu da đầu), ngực, lưng và các nếp gấp lớn. 

Viêm da tiết bã có tự hết và điều trị tận gốc được không?

Hiện nay chưa xác định được chính xác nguyên nhân gây bệnh nên việc điều trị vô cùng khó khăn. Để viêm da tiết bã tự hết là điều không thể xảy ra, song tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và yếu tố cơ địa của từng bệnh nhân mà bệnh có thể dần thuyên giảm theo thời gian.

Bệnh viêm da tiết bã rất dễ tái phát, mỗi lần có thể kéo dài vài tuần đến vài tháng. Điều này không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn khiến người bệnh vô cùng khó chịu.

Mặc dù không thể tự hết, nhưng nếu được điều trị đúng cách và duy trì chế độ điều trị, bệnh nhân có thể khỏi bệnh triệt để hoặc làm giảm các triệu chứng bệnh và khả năng tái phát nhiều lần sau đấy. 

Tùy trường hợp mà bác sĩ sẽ chỉ định cho phù hợp, có thể sử dụng thuốc bôi, dầu gội. Các kem dưỡng ẩm cần bôi nhiều lần trong ngày và bôi duy trì, đặc biệt vào mùa thu - đông. Ngoài ra, các bác sĩ cũng xem xét về thể trạng của người bệnh, dinh dưỡng và các vitamin nhóm B, vitamin B3, B6, vitamin H, uống kẽm. Vì vậy khi mắc bệnh cần được khám và tư vấn cụ thể, tuyệt đối không điều trị mách bảo.

Chẩn đoán bệnh viêm da tiết bã nhờn

Thông thường bệnh viêm da dầu khá dễ chẩn đoán nhưng đôi khi có thể nhầm với bệnh vảy nến. Bệnh cũng dễ nhầm với nấm da, nấm Candida kẽ, lupus đỏ bán cấp và một số bệnh da khác. Một điều đáng quan tâm là khi người bệnh thấy da bị đỏ, bong vảy nhiều hoặc chữa lâu khỏi, không tin tưởng điều trị và nghe theo sự chỉ dẫn của bác sĩ, dẫn đến bôi thuốc linh tinh và khiến bệnh trở nên khó kiểm soát. 

Cách điều trị viêm da tiết bã

Điều trị bệnh tùy thuộc vào vị trí bị viêm da và mức độ nặng của triệu chứng.

Định hướng điều trị chung

• Sử dụng các thuốc làm bong vảy tại chỗ giúp loại bỏ các vảy da.
• Các thuốc kháng nấm tại chỗ.
• Một số loại thuốc để giảm viêm, cắt giảm giai đoạn bùng phát bệnh.
• Với các trường hợp bệnh nặng, kháng điều trị ở người lớn, có thể sử dụng một số loại thuốc uống, kháng sinh và liệu pháp ánh sáng.

Điều trị viêm da dầu ở đầu

Dầu gội đầu đặc trị thường được sử dụng cho cả trẻ sơ sinh và người lớn. Nếu vảy không mềm, có thể dùng một vài giọt dầu khoáng chà lên da đầu trước khi gội đầu. Trường hợp nặng, bác sĩ sẽ kê toa dầu gội, kem bôi để điều trị viêm.

Điều trị viêm da dầu ở mặt, tai, ngực, lưng

• Làm sạch bằng các dung dịch rửa không chứa xà phòng mỗi ngày 1-2 lần.
• Sử dụng các loại kem bôi ngày 1 lần trong 1-2 tuần.
• Sử dụng các loại thuốc ức chế calcineurin tại chỗ (kem pimecrolimus, mỡ tacrolimus) thay thế cho corticosteroid.

Xây dựng thói quen sinh hoạt hạn chế diễn tiến viêm da tiết bã

• Báo cho bác sĩ về những bệnh khác đang gặp phải và những loại thuốc đang sử dụng.
• Sử dụng kem dưỡng giữ ẩm cho da và gội đầu bằng xà phòng theo chỉ định của bác sĩ.

• Ra ngoài mỗi ngày: Ánh nắng mặt trời có thể giúp chữa trị những triệu chứng của bạn. Bạn có thể hỏi bác sĩ về thời gian phơi nắng và đừng quên dùng kem chống nắng.
• Đến bác sĩ nếu có hiện tượng sốt, vết mụn chảy mủ, triệu chứng không thuyên giảm hoặc tệ hơn.

Như vậy, bệnh viêm da tiết bã không thể tự hết và khó điều trị hết tận gốc. Nhưng nếu người bệnh kiên trì vẫn có thể giảm thời gian phát bệnh, duy trì làn da sáng khỏe.

TuThuoc24h