Hội chứng thắt lưng hông là gì? Nguyên nhân và cách điều trị

Hội chứng thắt lưng hông là tổn thương kết hợp giữa bệnh lý cột sống thắt lưng và đau dây thần kinh tọa. Hội chứng này gây ra những cơn đau vùng thắt lưng hông, nhất là khi trời ẩm hoặc trở lạnh. Để điều trị bệnh hiệu quả, người bệnh cần nắm rõ những nguyên nhân và triệu chứng của bệnh từ đó có cách điều trị phù hợp nhất.

Hội chứng thắt lưng hông là gì?

Hội chứng thắt lưng hông hay còn được gọi là hội chứng rễ thần kinh thắt lưng cùng. Đây là một tổn thương liên quan đến tủy sống, dây thần kinh ở vùng thắt lưng, kết hợp giữa đau dây thần kinh tọa và bệnh cột sống thắt lưng.

Hội chứng thường gặp có biểu hiện đau khu trú ở vùng lưng từ đốt sống L1 đến nếp lằn mông ở một hoặc cả hai bên của cơ thể. Do những rễ dây thần kinh tủy sống từ L1 – L5 có mối liên hệ chặt chẽ với nhau, nên khi cột sống hoặc đĩa đệm ở vùng thắt lưng bị tổn thương có thể khiến các rễ dây thần kinh này bị tổn thương gây ra hội chứng thắt lưng hông. 

Tại cộng đồng, với 65-80% những người lớn đều có đau cột sống thắt lưng cấp tính một vài lần trong trong cuộc đời và 10% trong số này có thể sẽ chuyển thành đau cột sống thắt lưng mạn tính.

Nguyên nhân dẫn đến đau thắt lưng hông

Hội chứng thắt lưng hông có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân, yếu tố khác nhau. Nguyên nhân dẫn đến hội chứng thắt lưng hông gồm:

Thoát vị đĩa đệm. Đĩa đệm là những miếng sụn nằm giữa hai đốt sống, có vai trò giảm sốc khi đốt di chuyển. Do bị tổn thương, thoái hóa bao xơ ngoài đĩa bị rách, nhân nhầy thoát ra ngoài chèn ép lên rễ thần kinh gây đau nhức thắt lưng hông.

Do áp lực từ thoát vị đĩa đệm gây ra tình trạng kích ứng viêm nhiễm các rễ thần kinh.

Nguyên nhân cơ học: bong gân, tổn thương ở vị trí cột sống thắt lưng, bê vật nặng, vận động sai tư thế. Hội chứng này thường thấy ở những người tham gia các hoạt động thể thao mạnh ở vùng cơ lưng, hay khuân vác hay đơn giản là do ngồi sai tư thế lâu ngày.

Nguyên nhân khác gây hội chứng thắt lưng hông như hẹp đốt sống, nhiễm trùng, u đốt sống, loãng xương…

Triệu chứng của hội chứng đau thắt lưng hông

Khi bị hội chứng thắt lưng hông, người bệnh thường biểu hiện hai hội chứng phối hợp là hội chứng cột sống và hội chứng rễ thần kinh. Trong đó mỗi hội chứng gồm nhiều triệu chứng cụ thể như sau:

Triệu chứng phổ biến của bệnh là đau thần kinh toạ, đây là dây thần kinh dài nhất cơ thể bắt đầu từ mông xuống dưới chân (phía sau đùi và cẳng chân), và đây cũng là triệu chứng của thoát vị đĩa đệm. 

Nếu các triệu chứng này nhẹ và kéo dài không quá 4 – 8 tuần thì đa số là bệnh đau dây thần kinh tọa cấp tính và không cần đến bệnh viện để điều trị. Ngược lại, khi cơn đau vượt qua thời gian trên, việc chụp X-quang hoặc MRI là cần thiết để xác định xem điều gì đang xảy ra mới mình và tìm cách điều trị sớm nhất.

Hội chứng cột sống

Đau cột sống thắt lưng có thể xuất hiện đột ngột hoặc sau một chấn thương, nhưng cũng có thể xuất hiện từ từ. Tính chất đau là thường chỉ đau ở những đốt sống nhất định, có thể đau dữ dội, hoặc chỉ đau âm ỉ. Khi ấn trên mỏm gai các đốt sống, bệnh nhân sẽ thấy đau chói ở các đốt sống bị bệnh.

Cột sống có sự biến dạng: Thay đổi đường cong sinh lý, giảm hoặc mất ưỡn cột sống thắt lưng, hoặc thậm chí cong đảo ngược hay là hiện tượng cột sống không ưỡn như bình thường mà lại gù và lệch vẹo cột sống. Giảm biên độ hoạt động của cột sống thắt lưng như các động tác cúi, ngửa, nghiêng, xoay cột sống.

Hội chứng rễ thần kinh

Xuất hiện tượng đau rễ thần kinh, đau lan dọc theo đường đi của rễ thần kinh, đau nhức buốt như bị mưng mủ. Khi nghỉ ngơi thì hết đau hoặc giảm đau rõ rệt. Đau tăng khi đi, đứng, ho hoặc hắt hơi… Có khi bị đau liên tục dù ở tư thế nào cũng vẫn đau. Vì vậy, bệnh nhân giảm các khả năng đi lại, lao động và sinh hoạt.

Có thể tìm thấy các dấu hiệu căng rễ thần kinh bằng cách: khi ấn trên đường cạnh sống, ngang điểm giữa của khe gian đốt bệnh nhân thấy đau.

Ngoài ra, bệnh còn một số biểu hiện khác như:

Dấu hiệu Lasègue: Để phát hiện dấu hiệu này, cho người bệnh nằm ngửa, duỗi thẳng hai chân, chân nâng lên, gối giữ thẳng. Nếu xuất hiện đau rễ cùng bên phải, chứng tỏ người bệnh đã có những tổn thương ở rễ.

Mất cảm giác, thấy tê bì tay chân: Các cơn đau kéo dài tạo nên sự tê bì ở vùng tay chân. Nặng hơn, khi vùng rễ bị tổn thương nặng, người bệnh sẽ bị mất cảm giác. Nếu để lâu dài, có thể dẫn đến bại liệt.

Rối loạn thần kinh thực vật: Nhiệt độ da giảm, tuyến mồ hôi giảm, cơ thể bị mất phản xạ, rối loạn dinh dưỡng.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ

Khi có những dấu hiệu trên, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để từ đó có được phương pháp điều trị hợp lí.

Nếu như bạn đang trong quá trình điều trị, bạn có thể hỏi bác sĩ về một chương trình đặc biệt, để có thể cải thiện tình trạng bệnh một cách nhanh nhất và hiệu quả nhất.

Nguy cơ mắc hội chứng thắt lưng hông

Những ai có nguy cơ mắc phải hội chứng thắt lưng hông

Bệnh hoàn toàn có thể xảy ra ở cả nam giới và nữ giới. Nữ giới từ 50 đến 60 và nam giới ở độ tuổi 40 sẽ có nguy cơ cao mắc phải bệnh. 

Các yếu tố sau có liên quan đến nguy cơ bị đau thắt lưng

Bệnh liên quan đến nghề nghiệp như công nhân, dân văn phòng, ...

Mang thai,

Lối sống ít vận động,

Thể lực yếu,

Càng lớn tuổi,

Béo phì và thừa cân,

Hút thuốc lá,

Tập thể dục hoặc làm việc nặng, đặc biệt làm việc nặng nhưng thực hiện không đúng cách, đúng quy trình,

Yếu tố di truyền,

Tiền sử bệnh tật như viêm khớp và ung thư,

Đau lưng dưới cũng có xu hướng phổ biến ở phụ nữ hơn nam giới do liên quan đến sự thay đổi nội tiết tố,

Căng thẳng, lo lắng và rối loạn tâm trạng cũng có liên quan đến đau lưng.

Điều trị hội chứng thắt lưng hông hiệu quả

1. Phương pháp giúp chuẩn đoán

Những tiêu chuẩn chẩn đoán hội chứng thắt lưng hông gồm:

Dựa vào tiền sử bệnh, triệu chứng và khám thực thể tủy sống,…

Kiểm tra sức khỏe, đặc biệt là phản xạ và sức khỏe của cơ.

Nếu đau nghiêm trọng hơn thì bác sĩ có thể chỉ định thực hiện các xét nghiệm hình ảnh như: Chụp X-quang, Chụp cộng hưởng từ (Mri cột sống), Chụp cắt lớp vi tính(CT Scan), khảo sát chẩn đoán điện hoặc tủy đồ.

2. Phương pháp điều trị

Hội chứng thắt lưng hông cấp tính

Những cơn đau thắt lưng hông cấp tính thường tự biến mất sau một khoảng thời gian. Người bệnh có thể áp dụng những cách điều trị ngay tại nhà để làm cơn đau biến mất, cụ thể như:

Chườm nóng hoặc lạnh,

Bài tập giãn cơ,

Tập luyện thể dục thể thao vừa sức, phù hợp,

Sử dụng thuốc giảm đau không kê toa.

Hội chứng thắt lưng hông mãn tính

Khi bị đau thắt lưng hông mãn tính thì những cơn đau thường kéo dài dai dẳng và rất khó điều trị. Đối với trường hợp này, người bệnh cần áp dụng cách điều trị sau:

Uống thuốc chống viêm không steroid (NSAID), thuốc giãn cơ, thuốc giảm đau hoặc tiêm steroid (liệu trình phù hợp do bác sĩ kê đơn),

Thay đổi thói quen trong lối sống sinh hoạt hàng ngày,

Giảm cân nặng về mức bình thường,

Luyện tập các bài tập chỉnh lại tư thế, làm cơ lưng khỏe mạnh và cải thiện sức khỏe xương khớp dẻo dai hơn,

Phẫu thuật nếu không đáp ứng với các biện pháp trên.

Cách phòng tránh hội chứng đau thắt lưng hông

1/ Tập thể dục

Tập thể dục thường xuyên giúp tăng cường và duy trì sức mạnh và kiểm soát trọng lượng cơ thể. Có hai loại bài tập chính mà mọi người có thể làm để giảm nguy cơ đau lưng:

Các bài tập tăng cường sức mạnh của cơ bụng và cơ lưng, giúp tăng cường cơ bắp bảo vệ lưng.

Tập luyện sự mềm dẻo nhằm cải thiện tính linh hoạt, bao gồm cột sống, hông và chân trên.

2/ Chế độ ăn uống

Đảm bảo chế độ ăn uống của bạn bao gồm đủ canxi và vitamin D, vì những thành phần này cần thiết cho xương khỏe mạnh. Một chế độ ăn uống lành mạnh cũng giúp kiểm soát trọng lượng cơ thể.

3/ Hạn chế hút thuốc

Các nghiên cứu cho thấy tỷ lệ những người hút thuốc có khả năng mắc đau đau lưng cao hơn rất nhiều so với những người không hút thuốc ở cùng độ tuổi, chiều cao và cân nặng.

4/ Tư thế khi đứng

Đứng thẳng, đầu hướng về phía trước, lưng thẳng và cân bằng trọng lượng của bạn đều trên cả hai chân. Giữ chân thẳng và đầu thẳng với cột sống của bạn.

Nếu thường xuyên sử dụng máy tính, hãy đảm bảo có một chiếc ghế có hỗ trợ lưng tốt và ngồi đúng tư thế.

5/ Tư thế khi ngồi

Một chỗ ngồi tốt để làm việc nên có tựa lưng vững chắc, tựa tay và chân đế xoay. Khi ngồi, cố gắng giữ cho đầu gối và hông vuông góc và giữ cho bàn chân bằng phẳng trên sàn nhà. Khi sử dụng bàn phím, khuỷu tay nằm đúng góc và cẳngtay song song với bàn.

6/ Lái xe

Điều quan trọng ghế ngồi thích hợp và tạo thoải mái cho lưng của người lái. Đảm bảo gương chiếu hậu được đặt đúng vị trí để người lái không cần phải xoắn hay xoay người để nhìn. Bàn đạp phải vuông góc trước bàn chân. Nếu phải láiđường dài, tài xế cũng nên sắp xếp có thêm nhiều thời gian nghỉ ngơi hơn như ra khỏi xe và đi bộ xung quanh.

7/ Trong sinh hoạt

Nâng, mang vác vật nặng đúng tư thế.

Hạn chế đi giày cao gót

Trong sinh hoạt vợ chồng cần tránh quan hệ với cường độ mạnh, sai tư thế.

Bài viết trên đã cung cấp đầy đủ thông tin về nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị về hội chứng đau thắt lưng hông. Nếu gặp bất kì biểu hiện nào của bệnh hãy ngay lập tức đến gặp bác sĩ để có lộ trình chữa trị hợp lý và kịp thời nhất để trả lại cho bạn cuộc sống dễ chịu, thoải mái vốn có, làm nhiều điều mình thích.

TuThuoc24h.net